İslam İşbirliği Teşkilatı 12. Zirve Konferansında İSEDAK Başkanı Olarak Yaptıkları Konuşma

Değerli Devlet ve Hükümet Başkanları,

Aziz Kardeşlerim,

Hepimizin malumu olduğu üzere, dünya ekonomisi son beş yıl içinde önemli krizlerle karşı karşıya kalmıştır. Bu süreçte, birçok ülkede işsizliği artmış, yoksulluk daha yaygın hale gelmiş ve bunların neticesinde pek çok sosyal sorun nüksetmeye başlamıştır.

Dolayısıyla hepimiz ekonomik refah ve kalkınmanın, sosyal barışın sağlanması ve siyasi istikrarın devamı için elzem olduğunun bilincinde olmalıyız.

Bu itibarla, İslam Âlemi olarak, yaşanan krizlerin ekonomilerimiz üzerindeki olumsuz etkilerini bertaraf etmek, kalkınma yolunda dayanışmamızı artırmak için, ekonomik ve ticari işbirliğimizi daha da ilerletmek temel önceliğimiz olmalıdır.

Bildiğiniz gibi İSEDAK, bu doğrultuda 28 yıldır çalışmalarını aralıksız sürdürmektedir. Geçtiğimiz beş yıllık dönemde İSEDAK, küresel ekonomik gelişmelerin olumsuz etkilerini azaltmak ve ülkelerimizin ortak sorunlarına çözüm bulmak amacıyla, işbirliği alanlarını çeşitlendirmiş ve çalışmalarına yeni bir ivme kazandırmıştır.

Bu kapsamda, üye ülkelerin verdiği değerli destekler sayesinde 2008 yılından bu yana İSEDAK tarafından yürütülen çalışmalar hakkında kısaca bilgi vermek isterim.

Hatırlayacağınız gibi, 2009 yılında İSEDAK’ın 25. Kuruluş Yıl dönümü vesilesiyle siz Değerli Kardeşlerimin katılımıyla İstanbul’da İSEDAK Ekonomi Zirvesini gerçekleştirdik.

Dünya ekonomisiyle ilgili güncel meseleleri de ele aldığımız Zirve’de İSEDAK Başkanı olarak benden, ekonomik ve ticari işbirliğimizin mevcut kurumsal yapısının iyileştirilmesi yönünde çalışmamı istemiştiniz.

Ayrıca mevcut Eylem Planını da, ülkelerimizin ihtiyaçları doğrultusunda değerlendirerek gerekirse yeni bir Vizyon Belgesi hazırlamamı da talep etmiştiniz.

Bu talepler doğrultusunda hazırlanan İSEDAK Stratejisini ve Statüsünü geçtiğimiz Ağustos Ayında Mekke’de düzenlenen 4. Olağanüstü Zirve’de sizlere sunmuştum.

Sözkonusu Belgelerin getirdiği yeni düzenlemeler artık uygulama aşamasına gelmiştir. Bu süreçte verdiğiniz kıymetli desteklerden ötürü Siz Değerli Kardeşlerime içtenlikle teşekkür ederim.

İSEDAK Stratejisi işbirliği çabalarımızda üye ülkelerimizi odağa almaktadır. Strateji işbirliği çalışmalarında üye ülkelerin aktif bir biçimde yer almasını öngörmektedir.

Bu kapsamda İSEDAK Stratejisi; İSEDAK’ı bilgi üreten, işbirliği alanlarında tecrübelerin paylaşıldığı, ülkelerimiz arasında lisan ve anlayış birliği oluşturulmasına ve politikaların yakınlaştırılmasına hizmet eden bir platform haline getirmeyi amaçlamaktadır.

Stratejide yer alan hedeflerin gerçekleştirilmesine dönük olarak iki yeni mekanizma öngörülmektedir. Bunlar Stratejideki işbirliği alanlarına dönük oluşturulacak çalışma grupları ve işbirliği alanlarında üye ülkeler tarafından önerilen projelere mali destek sağlamak üzere oluşturulacak Proje Döngüsü Yönetimidir.

Sizlerin de aktif desteğiyle çalışma grupları, her bir işbirliği alanında üye ülkelerin teknik uzmanlarının düzenli olarak bir araya getirileceği ve ortak kalkınma meselelerimizin derinlemesine ele alındığı platformlar olacaktır.

Yeni Proje Döngüsü Yönetimi ise ülkelerimizin Stratejinin ilke ve hedefleri ışığında hazırlanan projelere finansman olanağı sağlamaktadır. Bu finansman, İSEDAK’a ev sahipliği yapan Türkiye tarafından karşılanacak ve Strateji üye ülkelere bir maliyet getirmeyecektir.

İSEDAK Stratejisinin uygulama safhası bağlamında kurulması kararlaştırılan Çalışma Gruplarının ilk toplantılarının bu yılın ilk yarısında Türkiye’de yapılacağını bildirmek isterim.

Çalışma Gruplarının önemli bir işlevi ülkelerimiz arasında düzenli bir istişare mekanizması oluşturmak olacaktır. Bu kapsamda, üye ülkelerin kıymetli görüşlerini Stratejinin başarıyla uygulanması açısından çok önemsiyorum.

Öte yandan, Stratejinin öngördüğü önemli bir yenilik olan ve üye ülkelerimize bir maliyet getirmeden proje önerileri sunma imkânı sağlayan Proje Döngüsü Yönetimi kapsamında proje çağrısına bu yılın Eylül ayında çıkılacaktır.

Yeni Statü ile İSEDAK’ın sekretarya hizmetlerini daha etkin hale getiriyoruz. Yeni Statü İSEDAK kapsamında koordinasyon için daha rasyonel bir zemin oluşturmaktadır. Böylece, İSEDAK kendisine verilen görevleri daha aktif bir biçimde koordine edecektir.

Burada bir hususun altını önemle çizmek isterim: İSEDAK Belgeleri ancak üye ülkelerimizin aktif desteği ve sahiplenmesi ile başarıya ulaşacaktır. Sizlerin geçmiş İSEDAK çalışmalarında olduğu gibi, bundan sonra yapılacak çalışmalara da aktif destek vereceğinizden eminim.

Değerli Devlet ve Hükümet Başkanları,

Kıymetli Delegeler,

İSEDAK Ekonomi Zirvesinde alınan önemli kararlardan birisi de şüphesiz tarım, turizm ve ulaştırma alanlarında işbirliğinin öncelikli sektörler olarak belirlenmesi olmuştur. Bu doğrultuda İSEDAK, geçtiğimiz son üç yılda bu sektörlerde işbirliğini geliştirmeye yönelik önemli adımlar atmıştır.

İSEDAK tarafından oluşturulan Gıda Güvenliği Görev Gücü çalışmalarını tamamlamış ve Tarım, Kırsal Kalkınma ve Gıda Güvenliği İşbirliği Taslak Çerçeve Belgesini hazırlayarak 28. İSEDAK Toplantısına sunmuştur. Tarım alanında 2010 yılında Sudan’da ve 2011 yılında Türkiye’de Bakanlar Toplantıları düzenlenmiştir.

Turizm alanında, üye ülkelerde turizm sektörünün gelişmesine katkı sağlamak ve işbirliğini geliştirmek için Turizm Özel Sektör Forumu oluşturulmuştur. Bu Forum Üye Ülkelerde turizm alanında faaliyet gösteren özel sektörü düzenli olarak bir araya getirmekte ve bu kapsamda işbirliği imkânlarını değerlendirmektedir.

Ulaştırma sektörüyle ilgili olarak da, 27. İSEDAK Toplantısı sırasında “Ulaştırma Ağlarının Ticaret ve Turizme Etkisi” konulu  Bakanlar Görüş Alış-verişi Oturumu düzenlenmiştir. Toplantıda ayrıca “Ulaştırma İşbirliği Çerçeve Belgesi (İzmir Belgesi 2011)” kabul edilmiştir.

Bildiğiniz gibi gerek üye ülkeler arasında, gerek diğer ülkelerle ticaretin artırılması, İSEDAK’ın en önemli hedeflerinden birisidir. Bu doğrultuda geçtiğimiz beş yıl içerisinde Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC)’nin hayata geçirilmesi yönünde önemli adımlar attık.

Tercihli Tarifeler Protokolü (PRETAS) ve Menşe Kuralları Anlaşmaları yeterli sayıda ülke tarafından onaylanarak yürürlüğe girdi.

Böylece TPSOIC’in hukuki zemini tamamlanmış oldu. Onaylayan ülkelerin taviz listelerini Ticaret Müzakereleri Sekreteryasına iletmeleri ve gerekli hazırlıkların tamamlanmasıyla, Sistemin en yakın zamanda hayata geçirileceğine inanıyorum.

Öte yandan, İSEDAK’ın önemli projelerinden birisi olan İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) 2010 yılında hayata geçirildi. Ülkelerimizde standartların geliştirilmesine katkı sağlayacak olan SMIIC kuruluş çalışmalarını tamamlayarak faaliyetlerine başlamıştır.

Değerli Kardeşlerim,

Son yıllarda küresel finans piyasalarında önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Bu gelişmeler, doğrultusunda İSEDAK,  İİT Menkul Kıymetler Borsaları Forumunun önemli projelerinden birisi olan Standard&Poors İİT/İSEDAK 50 Shariah Endeksi, geçtiğimiz yıl hayata geçirilmiştir. Bu Endeksi İslami finans konusunda tüm dünyada artan talebe paralel geliştirilen önemli bir enstrüman olarak görüyorum.

Bunun yanısıra, Üye Ülkelerimizin Merkez Bankaları ve Para Otoriteleri arasındaki işbirliği canlandırılmıştır. Finansal İşbirliği alanında son olarak, 2011 yılında, İSEDAK Sermaye Piyasaları Düzenleyici Otoriteler Forumu kurulmuştur.  Bu Forum, üye ülkelerde sermaye piyasalarının daha istikrarlı işlemesi için ilgili kurumları düzenli olarak biraraya getirmeyi amaçlamaktadır.

Diğer taraftan, özel sektörün geliştirilmesi ve ekonomik aktivitelere daha etkin katılımı, kalkınma için zaruri bir ihtiyaçtır. Bu anlayışla, İSEDAK bünyesinde her yıl düzenlenen özel sektör toplantılarının yanısıra iş forumları ve kapasite geliştirme faaliyetleri düzenlenmektedir.

Son olarak,  yoksullukla mücadele konusu, İSEDAK için de önemli bir işbirliği alanı teşkil etmektedir. Bu çerçevede, mesleki becerilerin geliştirilmesi amacıyla 2009 yılında İİT Mesleki Eğitim Programı (OIC-VET) başlatılmıştır.

Sayın Başkan,

Aziz Kardeşlerim,

Sözlerime son verirken, artık yeni bir Strateji Belgesi ve Statüye kavuşan İSEDAK’ın, kardeş ülkelerimizin ortak refahına katkıda bulunmak amacıyla, bundan sonra da faaliyetlerine kararlıkla devam edeceği hususunda sizleri temin ederim.

Teşekkürler.