11. İKÖ Zirve Konferansı'nda İSEDAK Başkanı Olarak Yaptıkları Konuşma
13.03.2008
Sayın Cumhurbaşkanımızın 11. İKÖ Zirve Konferansı'nda İSEDAK Başkanı olarak yaptıkları konuşmanın metni aşağıda sunulmuştur.
"Sayın Başkan,
Majesteleri,
Ekselansları,
Sayın Genel Sekreter,
Bayanlar, Baylar,
İslam Konferansı Teşkilatı Onbirinci Zirve Konferansında sizlere İSEDAK Başkanı olarak hitap etmekten büyük bir memnuniyet duymaktayım.
İSEDAK, 23 yıllık tarihinde, İKÖ'nün yüksek düzeyli ve etkin çalışan bir işbirliği platformu olarak temayüz etmiştir.
İSEDAK çerçevesinde birçok projenin hayata geçirildiğini ve önemli bir işbirliği tecrübesinin oluştuğunu gözlemlemekten büyük memnuniyet duyuyorum.
Bununla birlikte, bu gelişmeler ve kazanımlar, benzersiz doğal kaynaklara ve büyük bir insan sermayesine sahip olan ve tarihinde birçok önemli sosyal, ekonomik ve bilimsel başarı birikimi bulunan İKÖ camiasının gerçek potansiyelinin çok gerisindedir.
Dünya nüfusunun yüzde 22'sini oluşturan 57 İslam Ülkesi, dünya hasılasının sadece yüzde 6.1'ini üretmektedir.
Ayrıca, İslam ülkelerinin grup olarak ekonomik büyümeleri ve performanslarında sadece birkaç üye ülkenin ekonomik göstergeleri etkili olmaktadır. Aramızda 22 en az gelişmiş ülke bulunmaktadır.
Diğer taraftan, olumlu bir gösterge olarak, İKÖ ülkelerinde büyük bir sermaye birikimi ve 2006'da 300 milyar dolara ulaşan ticaret fazlası bulunmaktadır.
İyi değerlendirilebilirse, bu büyük bir potansiyele işaret etmektedir.
Üye ülkelerdeki sermaye birikimi, üretim ve ticareti, dolayısıyla refahı destekleyecek şekilde değerlendirilmelidir.
Değerli Kardeşlerim,
İSEDAK'ın en önemli hedefi İKÖ ülkeleri arasındaki ticareti arttırmak ve üye ülkeler arasındaki ekonomik işbirliğini derinleştirmek için gereken altyapıyı oluşturmaktır.
Bu bağlamda, son yıllarda birçok olumlu gelişme yaşanmıştır.
İlk olarak, son yedi yıl içerisinde İslam Ülkeleri arasındaki ticarette istikrarlı bir artış yaşanmıştır.
İslam Ülkeleri arasındaki ticaret hacmi 2000 yılındaki yüzde 10 seviyesinden 2006 yılında yüzde 16.3'e yükselmiştir.
3. Olağanüstü İKÖ Zirvesi'nde kabul edilen İKÖ 10 Yıllık Eylem Programında da belirtildiği üzere, 2015 yılında İslam Ülkeleri arasındaki ticareti yüzde 20'ye çıkarmak İSEDAK'ın en temel hedeflerindendir.
İKÖ Ülkeleri Arasında Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) kurulması yönünde de önemli bir mesafe katedilmiştir.
Şu anda, Ticaret Müzakereleri Komitesinde 21 ülke yer almaktadır.
10. Zirve'den bu yana sistemin iki önemli anlaşması olan Tercihli Tarife Protokolü (PRETAS) ve Menşe Kuralları Anlaşması tamamlanmış ve üye ülkelerin imza ve onayına açılmıştır.
En az 10 üye ülkenin PRETAS'ı ve TPS-OIC Menşe Kuralları Anlaşmasını onaylaması gerekmektedir.
PRETAS'ı şimdiye kadar 11 ülke imzalamış ve bunlardan 4'ü de sözkonusu anlaşmayı onaylamıştır.
Bu nedenle, TPS-OIC sisteminin 1 Ocak 2009'da yürürlüğe konulabilmesi için tüm ilgili ülkeleri bu iki anlaşmayı bir an önce imzalamaya ve onaylamaya davet ediyorum.
Son yıllarda İKÖ camiası İslam Kalkınma Bankası (İKB)'nın yoğun desteğiyle, İKÖ-içi ticaretin finansmanında önemli gelişmeler kaydetmiştir.
2007 yılında İKB'nin gerçekleştirdiği ticaret finansmanı yıllık bazda 2.7 milyar dolara ulaşmıştır.
Bu alanda, İKB'ye bağlı olarak yeni kurulan Uluslararası İslami Ticaretin Finansmanı Şirketinin, ticaretin finansmanı faaliyetlerini daha da geliştirerek ihracatçılarımız ve ithalatçılarımızın artan finansman ihtiyaçlarının giderilmesine önemli katkılarda bulunacağına inanıyorum.
Sayın Başkan,
Saygıdeğer Katılımcılar,
Uluslararası ticarette karşılaştığımız tek sorun ticaret engelleri değildir.
Ticareti arttırmak istiyorsak, üye ülkelerde karşılaşılan üretim ve üretim altyapısıyla ilgili sorunlara da eğilmemiz gerekmektedir.
Bu fikirden yola çıkarak İSEDAK, pamuk gibi üye ülkelerin önemli ihraç ürünleri için plan ve programlar geliştirmektedir.
Bu çerçevede İKÖ Pamuk Yatırım Forumu Kasım 2007'de Türkiye'de gerçekleştirilmiştir.
İSEDAK, gelenekselleşmiş bir uygulama olarak, önemli ekonomik konularda görüş alış-verişi oturumlarına da devam etmektedir.
Bu oturumların senaryosu son yıllarda daha da geliştirilmiştir.
Kasım 2007'de yapılan 23. İSEDAK Toplantısındaki "Mikro-Kredi Finansmanı ve Fakirliğin Önlenmesi" konulu Bakanlar arası görüş alış-verişi oturumu yapılmıştır. Bu alanda yaptığı çalışmalarla Nobel Barış Ödülünü kazanan Bangladeşli değerli kardeşimiz Prof. Dr. Muhammed Yunus konuşmacı olarak katılmıştır.
İSEDAK, ticari işbirliğinin yanısıra, istenen düzeyde olmasa da, diğer sektörlerde de faaliyetlerine devam etmektedir.
Turizm işbirliği alanında somut gelişmeler yaşanmış olup, bu çabalar gerekli kurumsal yapıları oluşturma gayesiyle daha da yoğunlaştırılmalıdır.
Sayın Başkan,
Burada, İKÖ üyesi ülkeler arasında ekonomik işbirliğini daha da geliştirmeye yönelik yeni planlarımızdan da bahsetmek istiyorum:
--İSEDAK, ticareti kolaylaştırma perspektifiyle taşımacılık alanında da işbirliğini geliştirmeyi hedeflemektedir.
Bu önemli sektörle ilgili bir Bakanlar Toplantısı ve yüksek düzeyli toplantılar tertip etmeyi değerlendiriyoruz.
--İSEDAK, sınır aşan problemlerin çözümüne katkıda bulunmak amacıyla İKÖ üyesi ülkeler arasında ikili ve çok taraflı bölgeler arası işbirliği programları geliştirmeyi planlamaktadır.
Suriye ve Türkiye arasında devam eden işbirliğininin örnek alındığı bu girişim, taşımacılık ve gümrük altyapısının geliştirilmesi, ticaretin kolaylaştırılması, kültürel ve turizm işbirliği gibi konulara odaklanacaktır.
--Kazablanka Merkezinin koordine ettiği Afrikadaki bazı üye ülkeler arasında sınır bölgelerinde parkların geliştirilmesine yönelik İSEDAK projesini de burada vurgulamak gerekir.
--İSEDAK'ın bir başka yeni girişimi de, üye ülkelerdeki işadamları, dernekler ile işbirliği halinde iş forumları düzenlemektir.
Bu forumlar sırasında üye ülkelerin spesifik sektörlerde ihracatçı ve ithalatçılarını biraraya getirecek sektörel veya alt sektörel alıcılar-satıcılar toplantıları da organize edilecektir.
--Standartların geliştirilmesi ve bu alanda işbirliğinin güçlendirilmesi, artan tüketici talepleri ve standartların uluslararası ticarete etkileri nedeniyle İSEDAK gündemine alınmıştır.
--Bu bağlamda, İSEDAK himayesinde hazırlanmış bulunan "İslam Ülkeleri Standardlar ve Metroloji Enstitüsü Tüzüğü" 11 üye ülke tarafından imzalanmış ve 6 ülke tarafından da onaylanmıştır.
Bu önemli alanda işbirliğimizi kurumsallaştırabilmek için, ilgili tüm İKÖ üyesi ülkeleri sözkonusu Tüzüğü en kısa zamanda imzalamaya ve onaylamaya davet etmek istiyorum.
--Ayrıca, İslam Ülkeleri İstatistiki, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi, İKÖ üyesi ülkeler arasında bir öğrenci ve uzman değişim programı geliştirmeye yönelik bir öneri üzerinde çalışmaktadır.
Değerli Kardeşlerim,
İhtiyaç sahibi insanlara yardım önemli bir medeniyet göstergesidir. Gerek camiamızdaki gerek dışındaki muhtaçlara yardım hepimizin ortak sorumluluğudur.
Bu bağlamda, Mekke'de gerçekleştirilen 3. Olağanüstü İKÖ Zirvesinde alınan karar doğrultusunda "Kalkınma için İslami Dayanışma Fonu" kurulması memnuniyet verici bir gelişmedir.
Bu fona yapılan bağışlar 2.6 milyar doları geçmiştir. Bu, fakirliğin önlenmesi gibi zorlu bir amaç için az olsa bile, önemli bir meblağdır.
Sayın Başkan,
İKÖ Üyesi Ülkeler arasında ekonomik ve ticari işbirliğinin geliştirilmesinden sorumlu teşekkül olan İSEDAK, üye ülkeler, İKÖ Genel Sekreterliği, İKÖ Kuruluşları ve diğer uluslararası kuruluşların da katkılarıyla, ekonomik işbirliğini güçlendirmek için projeler ve programlar geliştirmeye devam edecektir.
Bu bağlamda, Türkiye'nin, şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da, İKÖ ve İSEDAK çerçevesinde yürütülen tüm işbirliği çabalarına gerekli desteği sağlamaya devam edeceğini belirtmek isterim.
Bu vesileyle, İSEDAK Başkanı olarak, tüm üye ülkelere, İKÖ Genel Sekreterliğine, ve tüm İKÖ Kuruluşlarına İSEDAK çalışmalarına verdikleri kesintisiz ve özverili destekten ötürü takdir hislerimi ifade etmek isterim.
Hepinize teşekkür ederim."
"Sayın Başkan,
Majesteleri,
Ekselansları,
Sayın Genel Sekreter,
Bayanlar, Baylar,
İslam Konferansı Teşkilatı Onbirinci Zirve Konferansında sizlere İSEDAK Başkanı olarak hitap etmekten büyük bir memnuniyet duymaktayım.
İSEDAK, 23 yıllık tarihinde, İKÖ'nün yüksek düzeyli ve etkin çalışan bir işbirliği platformu olarak temayüz etmiştir.
İSEDAK çerçevesinde birçok projenin hayata geçirildiğini ve önemli bir işbirliği tecrübesinin oluştuğunu gözlemlemekten büyük memnuniyet duyuyorum.
Bununla birlikte, bu gelişmeler ve kazanımlar, benzersiz doğal kaynaklara ve büyük bir insan sermayesine sahip olan ve tarihinde birçok önemli sosyal, ekonomik ve bilimsel başarı birikimi bulunan İKÖ camiasının gerçek potansiyelinin çok gerisindedir.
Dünya nüfusunun yüzde 22'sini oluşturan 57 İslam Ülkesi, dünya hasılasının sadece yüzde 6.1'ini üretmektedir.
Ayrıca, İslam ülkelerinin grup olarak ekonomik büyümeleri ve performanslarında sadece birkaç üye ülkenin ekonomik göstergeleri etkili olmaktadır. Aramızda 22 en az gelişmiş ülke bulunmaktadır.
Diğer taraftan, olumlu bir gösterge olarak, İKÖ ülkelerinde büyük bir sermaye birikimi ve 2006'da 300 milyar dolara ulaşan ticaret fazlası bulunmaktadır.
İyi değerlendirilebilirse, bu büyük bir potansiyele işaret etmektedir.
Üye ülkelerdeki sermaye birikimi, üretim ve ticareti, dolayısıyla refahı destekleyecek şekilde değerlendirilmelidir.
Değerli Kardeşlerim,
İSEDAK'ın en önemli hedefi İKÖ ülkeleri arasındaki ticareti arttırmak ve üye ülkeler arasındaki ekonomik işbirliğini derinleştirmek için gereken altyapıyı oluşturmaktır.
Bu bağlamda, son yıllarda birçok olumlu gelişme yaşanmıştır.
İlk olarak, son yedi yıl içerisinde İslam Ülkeleri arasındaki ticarette istikrarlı bir artış yaşanmıştır.
İslam Ülkeleri arasındaki ticaret hacmi 2000 yılındaki yüzde 10 seviyesinden 2006 yılında yüzde 16.3'e yükselmiştir.
3. Olağanüstü İKÖ Zirvesi'nde kabul edilen İKÖ 10 Yıllık Eylem Programında da belirtildiği üzere, 2015 yılında İslam Ülkeleri arasındaki ticareti yüzde 20'ye çıkarmak İSEDAK'ın en temel hedeflerindendir.
İKÖ Ülkeleri Arasında Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) kurulması yönünde de önemli bir mesafe katedilmiştir.
Şu anda, Ticaret Müzakereleri Komitesinde 21 ülke yer almaktadır.
10. Zirve'den bu yana sistemin iki önemli anlaşması olan Tercihli Tarife Protokolü (PRETAS) ve Menşe Kuralları Anlaşması tamamlanmış ve üye ülkelerin imza ve onayına açılmıştır.
En az 10 üye ülkenin PRETAS'ı ve TPS-OIC Menşe Kuralları Anlaşmasını onaylaması gerekmektedir.
PRETAS'ı şimdiye kadar 11 ülke imzalamış ve bunlardan 4'ü de sözkonusu anlaşmayı onaylamıştır.
Bu nedenle, TPS-OIC sisteminin 1 Ocak 2009'da yürürlüğe konulabilmesi için tüm ilgili ülkeleri bu iki anlaşmayı bir an önce imzalamaya ve onaylamaya davet ediyorum.
Son yıllarda İKÖ camiası İslam Kalkınma Bankası (İKB)'nın yoğun desteğiyle, İKÖ-içi ticaretin finansmanında önemli gelişmeler kaydetmiştir.
2007 yılında İKB'nin gerçekleştirdiği ticaret finansmanı yıllık bazda 2.7 milyar dolara ulaşmıştır.
Bu alanda, İKB'ye bağlı olarak yeni kurulan Uluslararası İslami Ticaretin Finansmanı Şirketinin, ticaretin finansmanı faaliyetlerini daha da geliştirerek ihracatçılarımız ve ithalatçılarımızın artan finansman ihtiyaçlarının giderilmesine önemli katkılarda bulunacağına inanıyorum.
Sayın Başkan,
Saygıdeğer Katılımcılar,
Uluslararası ticarette karşılaştığımız tek sorun ticaret engelleri değildir.
Ticareti arttırmak istiyorsak, üye ülkelerde karşılaşılan üretim ve üretim altyapısıyla ilgili sorunlara da eğilmemiz gerekmektedir.
Bu fikirden yola çıkarak İSEDAK, pamuk gibi üye ülkelerin önemli ihraç ürünleri için plan ve programlar geliştirmektedir.
Bu çerçevede İKÖ Pamuk Yatırım Forumu Kasım 2007'de Türkiye'de gerçekleştirilmiştir.
İSEDAK, gelenekselleşmiş bir uygulama olarak, önemli ekonomik konularda görüş alış-verişi oturumlarına da devam etmektedir.
Bu oturumların senaryosu son yıllarda daha da geliştirilmiştir.
Kasım 2007'de yapılan 23. İSEDAK Toplantısındaki "Mikro-Kredi Finansmanı ve Fakirliğin Önlenmesi" konulu Bakanlar arası görüş alış-verişi oturumu yapılmıştır. Bu alanda yaptığı çalışmalarla Nobel Barış Ödülünü kazanan Bangladeşli değerli kardeşimiz Prof. Dr. Muhammed Yunus konuşmacı olarak katılmıştır.
İSEDAK, ticari işbirliğinin yanısıra, istenen düzeyde olmasa da, diğer sektörlerde de faaliyetlerine devam etmektedir.
Turizm işbirliği alanında somut gelişmeler yaşanmış olup, bu çabalar gerekli kurumsal yapıları oluşturma gayesiyle daha da yoğunlaştırılmalıdır.
Sayın Başkan,
Burada, İKÖ üyesi ülkeler arasında ekonomik işbirliğini daha da geliştirmeye yönelik yeni planlarımızdan da bahsetmek istiyorum:
--İSEDAK, ticareti kolaylaştırma perspektifiyle taşımacılık alanında da işbirliğini geliştirmeyi hedeflemektedir.
Bu önemli sektörle ilgili bir Bakanlar Toplantısı ve yüksek düzeyli toplantılar tertip etmeyi değerlendiriyoruz.
--İSEDAK, sınır aşan problemlerin çözümüne katkıda bulunmak amacıyla İKÖ üyesi ülkeler arasında ikili ve çok taraflı bölgeler arası işbirliği programları geliştirmeyi planlamaktadır.
Suriye ve Türkiye arasında devam eden işbirliğininin örnek alındığı bu girişim, taşımacılık ve gümrük altyapısının geliştirilmesi, ticaretin kolaylaştırılması, kültürel ve turizm işbirliği gibi konulara odaklanacaktır.
--Kazablanka Merkezinin koordine ettiği Afrikadaki bazı üye ülkeler arasında sınır bölgelerinde parkların geliştirilmesine yönelik İSEDAK projesini de burada vurgulamak gerekir.
--İSEDAK'ın bir başka yeni girişimi de, üye ülkelerdeki işadamları, dernekler ile işbirliği halinde iş forumları düzenlemektir.
Bu forumlar sırasında üye ülkelerin spesifik sektörlerde ihracatçı ve ithalatçılarını biraraya getirecek sektörel veya alt sektörel alıcılar-satıcılar toplantıları da organize edilecektir.
--Standartların geliştirilmesi ve bu alanda işbirliğinin güçlendirilmesi, artan tüketici talepleri ve standartların uluslararası ticarete etkileri nedeniyle İSEDAK gündemine alınmıştır.
--Bu bağlamda, İSEDAK himayesinde hazırlanmış bulunan "İslam Ülkeleri Standardlar ve Metroloji Enstitüsü Tüzüğü" 11 üye ülke tarafından imzalanmış ve 6 ülke tarafından da onaylanmıştır.
Bu önemli alanda işbirliğimizi kurumsallaştırabilmek için, ilgili tüm İKÖ üyesi ülkeleri sözkonusu Tüzüğü en kısa zamanda imzalamaya ve onaylamaya davet etmek istiyorum.
--Ayrıca, İslam Ülkeleri İstatistiki, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi, İKÖ üyesi ülkeler arasında bir öğrenci ve uzman değişim programı geliştirmeye yönelik bir öneri üzerinde çalışmaktadır.
Değerli Kardeşlerim,
İhtiyaç sahibi insanlara yardım önemli bir medeniyet göstergesidir. Gerek camiamızdaki gerek dışındaki muhtaçlara yardım hepimizin ortak sorumluluğudur.
Bu bağlamda, Mekke'de gerçekleştirilen 3. Olağanüstü İKÖ Zirvesinde alınan karar doğrultusunda "Kalkınma için İslami Dayanışma Fonu" kurulması memnuniyet verici bir gelişmedir.
Bu fona yapılan bağışlar 2.6 milyar doları geçmiştir. Bu, fakirliğin önlenmesi gibi zorlu bir amaç için az olsa bile, önemli bir meblağdır.
Sayın Başkan,
İKÖ Üyesi Ülkeler arasında ekonomik ve ticari işbirliğinin geliştirilmesinden sorumlu teşekkül olan İSEDAK, üye ülkeler, İKÖ Genel Sekreterliği, İKÖ Kuruluşları ve diğer uluslararası kuruluşların da katkılarıyla, ekonomik işbirliğini güçlendirmek için projeler ve programlar geliştirmeye devam edecektir.
Bu bağlamda, Türkiye'nin, şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da, İKÖ ve İSEDAK çerçevesinde yürütülen tüm işbirliği çabalarına gerekli desteği sağlamaya devam edeceğini belirtmek isterim.
Bu vesileyle, İSEDAK Başkanı olarak, tüm üye ülkelere, İKÖ Genel Sekreterliğine, ve tüm İKÖ Kuruluşlarına İSEDAK çalışmalarına verdikleri kesintisiz ve özverili destekten ötürü takdir hislerimi ifade etmek isterim.
Hepinize teşekkür ederim."
