Kırgız Cumhuriyeti Meclisi'nde Yaptıkları Konuşma
28.05.2009
Sayın Cumhurbaşkanımızın, Kırgız Cumhuriyeti Meclisi Jogorku Keneş'te yaptıkları konuşma aşağıda sunulmaktadır:
"Sayın Meclis Başkanı,
Kırgız Milletinin Değerli Vekilleri,
Urmattu Kardeşlerim,
Mümtaz Kardeşim Cumhurbaşkanı Sayın Bakiyev'in nazik davetine icabetle güzel ülkenizde bulunmaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum. Bu ülke aynı zamanda Türklerin atavatanıdır. Bu ziyaretimde bana değerli bakanlarımız ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki Türk-Kırgız Dostluk Grubu'na mensup değerli milletvekilleri de eşlik etmektedir ve onlar da şimdi aramızdadır.
Aksakalların, kağanların ruhlarıyla şekillenen 3000 yıllık kurultay geleneğiyle Batı demokrasilerinden çok daha önce eşitliğin, adaletin ve temsilin yapı taşlarını oluşturan bu topraklarda sizlerle beraber olmaktan kıvanç duyduğumuzu bir kez daha ifade etmek istiyorum.
Arakış, Şura-i İslam ve Turan gibi milli komiteler aracılığıyla 20'inci yüzyılın başlarında ortaya çıkan Kırgız modern parlamenter hareketinin bugün ulaştığı noktayı bizzat müşahede etmekten ve siz kardeşlerimizle birlikte olmaktan büyük gurur duyduğumu da ifade etmek istiyorum.
Unutulmamalıdır ki, demokratikleşme süreci durmaksızın yenilenme ve çağa ayak uydurmayı zorunlu kılmaktadır. Kalıcı müreffeh bir gelecek ancak özgürce düşünen, konuşan ve seçen bireylerin oluşturduğu bir toplumda mümkündür.
Kırgız halkının egemenliğinin bir nişanesi olan bu kurultay, tüm Orta Asya'nın demokratik gelişimine öncülük edebilecek bir yapıdadır.
Kırgızistan'ın vatandaşlarının temel hak ve özgürlüklerini temin etmek amacıyla uygulayageldiği samimi politikaları Türkiye olarak daima anlayışla karşıladık ve kuvvetle destekledik.
Bu çerçevede, bölgede ve ötesinde yakından izlenen 23 Temmuz Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin demokratik, adil ve şeffaf bir ortamda gerçekleştirilmesine yönelik her türlü desteğimizi de vermeye devam edeceğiz ve inanıyorum ki Kırgızistan bu önemli sınavı da başarıyla geçecektir, bölgesinde ve dünyada da takdir toplayacaktır.
Halklarımızın geleceğe vakur adımlarla yürümesinde üzerimize düşen hayati sorumlulukları da hiç tereddüt etmeden yapmaya devam edeceğiz.
Tarih, bizleri ülkelerimiz ve milletlerimiz adına değerlendirirken, insanlarımız adına yaptığımız güzelliklerin, vatandaşlarımızın tüm hürriyetlerinden eksiksiz yararlanarak, mutlu ve umutlu bireyler olarak ülkelerine hizmet ettiklerinin söylenip, yazılmasından daha huzur verici bir netice düşünemiyorum.
Cumhurbaşkanı Aziz Dostum Kurmanbek Bakiyev liderliğinde Kırgızistan'ın, bu sorumluluğun gereğini yerine getirecek akılcı politikaları, Türkiye gibi dost ve kardeş ülkelerle dayanışma halinde uygulayabilecek beşeri kaynağa sahip olduğunu da biliyorum.
Değerli Milletvekilleri,
Kırgızistan ile Türkiye arasındaki ilişkiler, siyasi, ekonomik, kültürel ve eğitim alanlarında çok boyutlu bir yapıya sahiptir.
Bütün bu ilişkilerin en öncelikli ve önemli paydası ise, iki ülke arasındaki ortak geçmiş, dil ve kültür birliğidir. İlişkilerimizdeki özel dokuyu oluşturan işte bu kuvvetli beraberliktir.
Öz anlamıyla aramızdaki kardeşlik bağları, ilişkilerimizi sarsılmaz ve ebedi kılan en önemli vasfımızdır.
Genç Kırgız Cumhuriyeti tarih sahnesine çıkmadan önce, Orta Asya coğrafyasında Türkiye ile Kırgızistan'ın ve diğer ülkelerin işbirliğine gitmesi, ortak projeler geliştirmesi, karşılıklı saygı temelinde müşterek yatırımlara girişmesi bizler için bir rüya niteliğindeydi.
Ancak bugün, Kırgızistan siyasi literatürde "Dünya Adasının Kalpgahı" olarak tanımlanan dinamik bir bölgenin etkin ve etkili bir mensubu olarak tarihi İpek Yolu'nun modern yüzünü dünyaya açmış, uluslararası toplumun saygın bir üyesi olmuş ve böylece Türkiye ile geniş bir yelpazede çok sayıda işbirliği faaliyeti yürütmeye başlamıştır.
Urmattu Kardeşlerim,
--Mükemmel seviyede ilerleyen siyasi ilişkilerimiz,
--Birleşmiş Milletler, Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi, Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenterler Asamblesi, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, İslam Konferansı Örgütü, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı gibi çok taraflı platformlarda karşılıklı desteklerimiz ile güçlenen dostluğumuz,
--240 milyon Dolara ulaşan ticaret hacmimiz, 300 milyon Doları aşan yatırımlarımız,
--Kırgız-Türk 10 bin öğrenciye eğitim imkanı yaratan ilk, orta ve yüksek dereceli eğitim kurumlarımız, burada yaşayan 6000 civarındaki vatandaşımız ile,
--Son dönemde karşılıklı olarak üst düzeyde çok sayıda gerçekleştirdiğimiz ziyaretlerin pekiştirdiği kardeşlik köprüsü rüyamızın gerçeğe dönüştüğünün çok açık kanıtlarıdır.
Bu vesileyle, Yüce Meclisinizin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne gösterdiği en ziyade ilgi ve öneme de takdirlerimi de ifade etmek istiyorum.
1996 yılından bu yana Meclisinizde 22 milletvekilinin üye olduğu Kırgız-KKTC Parlamentolararası Dostluk Grubu, KKTC ile Kırgızistan arasında güçlü bağlar tesis etmiştir.
Sayın Başkan,
Kıymetli Milletvekilleri,
1991 yılından itibaren ülkelerimiz arasında imzalanan 137 anlaşma ve sayısız ortak proje ile güçlenen işbirliğimizin gerçek potansiyeli yakalaması için azimle ve durmaksızın çalışmaya devam etmekteyiz.
Nitekim 21'nci yüzyıl Avrasya jeopolitiğinin küresel dengeleri belirleyeceği bir çağ olacaktır. Bu jeopolitiğin batı ucunda Türkiye varsa, doğu ucunda Kırgızistan bulunmaktadır.
Türkiye Avrupa Birliği ile katılım müzakereleri sürdüren, NATO üyesi bir ülke; Kırgızistan ise Bağımsız Devletler Topluluğu ve Şanghay İşbirliği Örgütü üyesidir.
Biz, bu tür bağları, işbirliği alanlarımızı sınırlayan değil, genişleten, derinleştiren özellikler olarak görüyoruz.
Sizler bizim vasıtamızla Avrupa'da temsil ediliyorsunuz, bizler de sizin vasıtanızla Bağımsız Devletler Topluluğu'nda temsil ediliyoruz. Bunun çok önemli olduğuna inanıyorum.
Bizler, hep birlikte Avrupa ile Asya'nın bütünleşmesinde öncü rol oynama imkanına sahibiz. Bu vizyonu Orta Asya'daki ortak kültür ve dil düzleminde hayata geçirebiliriz.
Ayrıca, hızla küreselleşen dünyamızda, bölgesel entegrasyon çalışmalarının dışında kalarak istikrarlı, güvenli ve kalkınmış bir devlet yapısı kurmak zordur.
Bu anlayışla Yüce Meclisinizin Türkçe Konuşan Ülkeler Parlamenterler Asamblesi'nin İstanbul'da düzenlenen ilk konferansına en üst seviyede iştirakinden duyduğumuz memnuniyeti de ifade istiyorum. TÜRKPA oluşumuna aynı iştirak ve azimle katkılarınızı sürdürmenizi bekliyoruz.
Aynı şekilde Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi'ne ilk günden beri Kırgızistan'ın desteğini esirgemediğini biliyor ve önümüzdeki dönemde Zirve Sekretaryası kurulması çalışmalarında bu yapıcı katkılarınızın devam edeceğinizi ümit ediyoruz.
Bu çalışmaların sadece ikili ilişkilerimizde değil, çok taraflı ve bölgesel zeminde de ülkelerimizin çıkarına olacağına inanıyoruz.
Zira, milletlerimizin dağarcığında özel bir yere sahip bir sözü hatırlatmak istiyorum: "Birlikten kuvvet doğar".
Orta Asya'da rakip değil, aynı takımın oyuncuları olduğumuzun bilinciyle hareket etmeli ve her alanda işbirliğimizi arttırmalıyız.
Sayın Başkan,
Değerli Milletvekilleri,
Kırgızistan'ın yakın coğrafyası küresel güçler ve yayılma riski taşıyan ihtilaflarla çevrilidir.
Özellikle Afganistan'ın içinde bulunduğu güvenlik zafiyetinin çevre ülkelere terör ve organize suçlar ihraç etmemesi için bölgesel işbirliği elzemdir.
Türkiye yakından tanıdığı Afganistan'da uluslararası toplumun istikrar, barış ve güvenliğin temin edilmesine yönelik çalışmalara aktif destek vermektedir.
Kırgızistan'ın bu amaçla benzer katkılarda bulunması temennimizdir. Bu desteğinizin imkanlarınız ve öncelikleriniz temelinde sürdürülmesi tüm Orta Asya'daki güvenlik ve istikrarın korunmasına hizmet edecektir.
Diğer yandan, enerji arzının ve naklinin güvenliğine hayati önem atfedildiği bir dönemde yaşıyoruz. Kırgızistan komşuları gibi zengin petrol ve doğalgaz kaynaklarına sahip olmasa da, su rezervleri konusunda dünyanın en büyük 20 ülkesinden birisi durumundadır.
Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği raporları küresel ısınma ile birlikte su konusunun orta vadede dünyadaki en önemli sorun haline geleceğine işaret etmektedir.
Bu sebeple Kırgızistan gibi bir yukarı havza ülkesi olan Türkiye'de enerji verimliliği konusunda ciddi çalışmalar yapılmaktadır.
Güvenlik, ekonomik ve sosyal veçheleri bulunan su konusunda komşu ülkelerle mevcut bazı sorunlarınızın geliştirmekte olduğunuz diyalog ve müzakere süreci kapsamında ele alınmasını önemli görüyoruz.
Ülkemiz dost ve kardeş Kırgızistan'la, arzu edilirse, etkin su yönetimi konusunda deneyimlerini paylaşmaya hazırdır.
Sayın Başkan,
Değerli Milletvekilleri,
Dünya tarihinin yazıldığı, eski ve yeni medeniyetlerin çok büyük kısmına beşiklik yapan ve dünya jeopolitiğinin esasını oluşturan ata topraklarında yaşayan kardeş Kırgız halkının her geçen gün güçlenmesi bizi gönülden mutlu etmektedir.
İki ülke halkları arasındaki kardeşliğin bölgemizin geleceğine olumlu etki yapacağına eminiz. İlişkilerimizin 17. yılına rastlayan bu dönemde, kadim ve ebedi bağlarımız uğrunda bugüne kadar alın teri dökenlerin emeklerinin boşa olmadığını bu ziyaretim vesilesiyle bir kez daha görmüş olmaktan büyük mutluluk duymaktayız.
Bütün Kırgızistan halkına Türk kardeşlerinin selamlarını getiriyorum ve sizler vasıtasıyla da onların sevgilerinin, muhabbetlerinin bir kez daha bütün Kırgızistan'a iletilmesini rica ediyorum.
Yaşasın Türkiye-Kırgızistan dostluğu, yaşasın halklarımızın el ele yürüyeceği parlak gelecek."
"Sayın Meclis Başkanı,
Kırgız Milletinin Değerli Vekilleri,
Urmattu Kardeşlerim,
Mümtaz Kardeşim Cumhurbaşkanı Sayın Bakiyev'in nazik davetine icabetle güzel ülkenizde bulunmaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum. Bu ülke aynı zamanda Türklerin atavatanıdır. Bu ziyaretimde bana değerli bakanlarımız ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki Türk-Kırgız Dostluk Grubu'na mensup değerli milletvekilleri de eşlik etmektedir ve onlar da şimdi aramızdadır.
Aksakalların, kağanların ruhlarıyla şekillenen 3000 yıllık kurultay geleneğiyle Batı demokrasilerinden çok daha önce eşitliğin, adaletin ve temsilin yapı taşlarını oluşturan bu topraklarda sizlerle beraber olmaktan kıvanç duyduğumuzu bir kez daha ifade etmek istiyorum.
Arakış, Şura-i İslam ve Turan gibi milli komiteler aracılığıyla 20'inci yüzyılın başlarında ortaya çıkan Kırgız modern parlamenter hareketinin bugün ulaştığı noktayı bizzat müşahede etmekten ve siz kardeşlerimizle birlikte olmaktan büyük gurur duyduğumu da ifade etmek istiyorum.
Unutulmamalıdır ki, demokratikleşme süreci durmaksızın yenilenme ve çağa ayak uydurmayı zorunlu kılmaktadır. Kalıcı müreffeh bir gelecek ancak özgürce düşünen, konuşan ve seçen bireylerin oluşturduğu bir toplumda mümkündür.
Kırgız halkının egemenliğinin bir nişanesi olan bu kurultay, tüm Orta Asya'nın demokratik gelişimine öncülük edebilecek bir yapıdadır.
Kırgızistan'ın vatandaşlarının temel hak ve özgürlüklerini temin etmek amacıyla uygulayageldiği samimi politikaları Türkiye olarak daima anlayışla karşıladık ve kuvvetle destekledik.
Bu çerçevede, bölgede ve ötesinde yakından izlenen 23 Temmuz Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin demokratik, adil ve şeffaf bir ortamda gerçekleştirilmesine yönelik her türlü desteğimizi de vermeye devam edeceğiz ve inanıyorum ki Kırgızistan bu önemli sınavı da başarıyla geçecektir, bölgesinde ve dünyada da takdir toplayacaktır.
Halklarımızın geleceğe vakur adımlarla yürümesinde üzerimize düşen hayati sorumlulukları da hiç tereddüt etmeden yapmaya devam edeceğiz.
Tarih, bizleri ülkelerimiz ve milletlerimiz adına değerlendirirken, insanlarımız adına yaptığımız güzelliklerin, vatandaşlarımızın tüm hürriyetlerinden eksiksiz yararlanarak, mutlu ve umutlu bireyler olarak ülkelerine hizmet ettiklerinin söylenip, yazılmasından daha huzur verici bir netice düşünemiyorum.
Cumhurbaşkanı Aziz Dostum Kurmanbek Bakiyev liderliğinde Kırgızistan'ın, bu sorumluluğun gereğini yerine getirecek akılcı politikaları, Türkiye gibi dost ve kardeş ülkelerle dayanışma halinde uygulayabilecek beşeri kaynağa sahip olduğunu da biliyorum.
Değerli Milletvekilleri,
Kırgızistan ile Türkiye arasındaki ilişkiler, siyasi, ekonomik, kültürel ve eğitim alanlarında çok boyutlu bir yapıya sahiptir.
Bütün bu ilişkilerin en öncelikli ve önemli paydası ise, iki ülke arasındaki ortak geçmiş, dil ve kültür birliğidir. İlişkilerimizdeki özel dokuyu oluşturan işte bu kuvvetli beraberliktir.
Öz anlamıyla aramızdaki kardeşlik bağları, ilişkilerimizi sarsılmaz ve ebedi kılan en önemli vasfımızdır.
Genç Kırgız Cumhuriyeti tarih sahnesine çıkmadan önce, Orta Asya coğrafyasında Türkiye ile Kırgızistan'ın ve diğer ülkelerin işbirliğine gitmesi, ortak projeler geliştirmesi, karşılıklı saygı temelinde müşterek yatırımlara girişmesi bizler için bir rüya niteliğindeydi.
Ancak bugün, Kırgızistan siyasi literatürde "Dünya Adasının Kalpgahı" olarak tanımlanan dinamik bir bölgenin etkin ve etkili bir mensubu olarak tarihi İpek Yolu'nun modern yüzünü dünyaya açmış, uluslararası toplumun saygın bir üyesi olmuş ve böylece Türkiye ile geniş bir yelpazede çok sayıda işbirliği faaliyeti yürütmeye başlamıştır.
Urmattu Kardeşlerim,
--Mükemmel seviyede ilerleyen siyasi ilişkilerimiz,
--Birleşmiş Milletler, Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi, Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenterler Asamblesi, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, İslam Konferansı Örgütü, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı gibi çok taraflı platformlarda karşılıklı desteklerimiz ile güçlenen dostluğumuz,
--240 milyon Dolara ulaşan ticaret hacmimiz, 300 milyon Doları aşan yatırımlarımız,
--Kırgız-Türk 10 bin öğrenciye eğitim imkanı yaratan ilk, orta ve yüksek dereceli eğitim kurumlarımız, burada yaşayan 6000 civarındaki vatandaşımız ile,
--Son dönemde karşılıklı olarak üst düzeyde çok sayıda gerçekleştirdiğimiz ziyaretlerin pekiştirdiği kardeşlik köprüsü rüyamızın gerçeğe dönüştüğünün çok açık kanıtlarıdır.
Bu vesileyle, Yüce Meclisinizin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne gösterdiği en ziyade ilgi ve öneme de takdirlerimi de ifade etmek istiyorum.
1996 yılından bu yana Meclisinizde 22 milletvekilinin üye olduğu Kırgız-KKTC Parlamentolararası Dostluk Grubu, KKTC ile Kırgızistan arasında güçlü bağlar tesis etmiştir.
Sayın Başkan,
Kıymetli Milletvekilleri,
1991 yılından itibaren ülkelerimiz arasında imzalanan 137 anlaşma ve sayısız ortak proje ile güçlenen işbirliğimizin gerçek potansiyeli yakalaması için azimle ve durmaksızın çalışmaya devam etmekteyiz.
Nitekim 21'nci yüzyıl Avrasya jeopolitiğinin küresel dengeleri belirleyeceği bir çağ olacaktır. Bu jeopolitiğin batı ucunda Türkiye varsa, doğu ucunda Kırgızistan bulunmaktadır.
Türkiye Avrupa Birliği ile katılım müzakereleri sürdüren, NATO üyesi bir ülke; Kırgızistan ise Bağımsız Devletler Topluluğu ve Şanghay İşbirliği Örgütü üyesidir.
Biz, bu tür bağları, işbirliği alanlarımızı sınırlayan değil, genişleten, derinleştiren özellikler olarak görüyoruz.
Sizler bizim vasıtamızla Avrupa'da temsil ediliyorsunuz, bizler de sizin vasıtanızla Bağımsız Devletler Topluluğu'nda temsil ediliyoruz. Bunun çok önemli olduğuna inanıyorum.
Bizler, hep birlikte Avrupa ile Asya'nın bütünleşmesinde öncü rol oynama imkanına sahibiz. Bu vizyonu Orta Asya'daki ortak kültür ve dil düzleminde hayata geçirebiliriz.
Ayrıca, hızla küreselleşen dünyamızda, bölgesel entegrasyon çalışmalarının dışında kalarak istikrarlı, güvenli ve kalkınmış bir devlet yapısı kurmak zordur.
Bu anlayışla Yüce Meclisinizin Türkçe Konuşan Ülkeler Parlamenterler Asamblesi'nin İstanbul'da düzenlenen ilk konferansına en üst seviyede iştirakinden duyduğumuz memnuniyeti de ifade istiyorum. TÜRKPA oluşumuna aynı iştirak ve azimle katkılarınızı sürdürmenizi bekliyoruz.
Aynı şekilde Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi'ne ilk günden beri Kırgızistan'ın desteğini esirgemediğini biliyor ve önümüzdeki dönemde Zirve Sekretaryası kurulması çalışmalarında bu yapıcı katkılarınızın devam edeceğinizi ümit ediyoruz.
Bu çalışmaların sadece ikili ilişkilerimizde değil, çok taraflı ve bölgesel zeminde de ülkelerimizin çıkarına olacağına inanıyoruz.
Zira, milletlerimizin dağarcığında özel bir yere sahip bir sözü hatırlatmak istiyorum: "Birlikten kuvvet doğar".
Orta Asya'da rakip değil, aynı takımın oyuncuları olduğumuzun bilinciyle hareket etmeli ve her alanda işbirliğimizi arttırmalıyız.
Sayın Başkan,
Değerli Milletvekilleri,
Kırgızistan'ın yakın coğrafyası küresel güçler ve yayılma riski taşıyan ihtilaflarla çevrilidir.
Özellikle Afganistan'ın içinde bulunduğu güvenlik zafiyetinin çevre ülkelere terör ve organize suçlar ihraç etmemesi için bölgesel işbirliği elzemdir.
Türkiye yakından tanıdığı Afganistan'da uluslararası toplumun istikrar, barış ve güvenliğin temin edilmesine yönelik çalışmalara aktif destek vermektedir.
Kırgızistan'ın bu amaçla benzer katkılarda bulunması temennimizdir. Bu desteğinizin imkanlarınız ve öncelikleriniz temelinde sürdürülmesi tüm Orta Asya'daki güvenlik ve istikrarın korunmasına hizmet edecektir.
Diğer yandan, enerji arzının ve naklinin güvenliğine hayati önem atfedildiği bir dönemde yaşıyoruz. Kırgızistan komşuları gibi zengin petrol ve doğalgaz kaynaklarına sahip olmasa da, su rezervleri konusunda dünyanın en büyük 20 ülkesinden birisi durumundadır.
Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği raporları küresel ısınma ile birlikte su konusunun orta vadede dünyadaki en önemli sorun haline geleceğine işaret etmektedir.
Bu sebeple Kırgızistan gibi bir yukarı havza ülkesi olan Türkiye'de enerji verimliliği konusunda ciddi çalışmalar yapılmaktadır.
Güvenlik, ekonomik ve sosyal veçheleri bulunan su konusunda komşu ülkelerle mevcut bazı sorunlarınızın geliştirmekte olduğunuz diyalog ve müzakere süreci kapsamında ele alınmasını önemli görüyoruz.
Ülkemiz dost ve kardeş Kırgızistan'la, arzu edilirse, etkin su yönetimi konusunda deneyimlerini paylaşmaya hazırdır.
Sayın Başkan,
Değerli Milletvekilleri,
Dünya tarihinin yazıldığı, eski ve yeni medeniyetlerin çok büyük kısmına beşiklik yapan ve dünya jeopolitiğinin esasını oluşturan ata topraklarında yaşayan kardeş Kırgız halkının her geçen gün güçlenmesi bizi gönülden mutlu etmektedir.
İki ülke halkları arasındaki kardeşliğin bölgemizin geleceğine olumlu etki yapacağına eminiz. İlişkilerimizin 17. yılına rastlayan bu dönemde, kadim ve ebedi bağlarımız uğrunda bugüne kadar alın teri dökenlerin emeklerinin boşa olmadığını bu ziyaretim vesilesiyle bir kez daha görmüş olmaktan büyük mutluluk duymaktayız.
Bütün Kırgızistan halkına Türk kardeşlerinin selamlarını getiriyorum ve sizler vasıtasıyla da onların sevgilerinin, muhabbetlerinin bir kez daha bütün Kırgızistan'a iletilmesini rica ediyorum.
Yaşasın Türkiye-Kırgızistan dostluğu, yaşasın halklarımızın el ele yürüyeceği parlak gelecek."
